Eliza Orzeszkowa w jednym z listów podsumowała swoją botaniczną pasję słowami: „Prawdziwie po kobiecemu z nauki wyprzędłam sobie zabawę”. Podobne odczucia towarzyszyły mi przez cały okres realizacji pracy dyplomowej – miałam szczęście „zakochać się” w moim obiekcie dyplomowym, więc wszystkie działania związanie z poznaniem go, zrozumieniem i znalezieniem metod odpowiedniego postępowania konserwatorskiego wynikały przede wszystkim z potrzeby serca. Zapragnęłam znaleźć sposób, dzięki któremu te piękne wykonane przez Orzeszkową kompozycje w przyszłości nie zmienią się w pył. Zbierając informacje niezbędne do realizacji pracy i poświęcając temu każdy dzień ostatnich lat studiów, odkryłam, jak wiele radości daje mi również, ściśle związana z konserwacją, praca naukowa. Mam nadzieję, że przeprowadzone przeze mnie zabiegi pozwolą bezpiecznie eksponować ten wyjątkowy obiekt i dzięki temu będzie mógł zachwycić jeszcze niejedną osobę.
Podjęcie się rozwiązania problemów związanych z konserwacją i restauracją artystycznego zielnika i papeterii Elizy Orzeszkowej było rezultatem fascynacji Sylwii Popławskiej tym dziełem. Zachwyt i ciekawość oraz chęć ratowania nietypowego obiektu przyświecały jej również w trakcie realizacji tego niezwykle trudnego projektu. Niewielka ilość prac o zielnikach i brak wszechstronnych opracowań z zakresu profilaktyki i konserwacji zbiorów zielnikowych spowodował, że projekt znacznie przekroczył zakres pracy magisterskiej. Wymagał zebrania wiedzy o historii, technologii, problematyce konserwacji, metodach przechowywania zielników oraz przeprowadzenia szeregu testów starzeniowych na współczesnych modelach naśladujących cechy oryginalnego zielnika zarówno pod względem rodzaju użytych materiałów, jak i techniki wykonania w celu znalezienia substancji do wzmacniania suchych roślin oraz ustalenia wpływu zabiegu odkwaszania na kompozycje z suszonych roślin. Finalnie, dzięki dogłębnym badaniom, konsultacjom ze specjalistami z wielu dziedzin nauki i sztuki, a może przede wszystkim dzięki ogromnej pasji, pracowitości, umiejętności analizy i „dojrzałości konserwatorskiej” autorki, powstała znakomita praca.
dr Izabela Zając
Ur. 1988; studia na WKiRDS ASP w Warszawie (2007–2014). Prelegentka na konferencjach naukowych: Sztuka, rzemiosło, przemysł z XIX i XX w., konserwacja i restauracja, Toruń, 2012; II Międzynarodowa Konferencja Studentów Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki, Kraków, 2013; VIII Ogólnopolska Interdyscyplinarna Konferencja Studencka TALENTY 2013, Wrocław oraz na Seminarium Ochrony Dziedzictwa Kulturowego w Polskim Instytucie Studiów nad Sztuką Świata, Warszawa, 2014. Autorka i współautorka kilku artykułów naukowych. Zajmuje się rysunkiem, malarstwem sztalugowym i ściennym, projektowaniem graficznym, introligatorstwem i pozłotnictwem.